The Financialİkili opsiyonlar şu dönemde üzerinde en çok tartışılan finansal ürün olarak tanımlanabilir. Bazıları ona “yeni nesil forex” derken, bazıları ise forumlarda bu ürün ile sermayelerini birkaç saat içinde nasıl ikiye katladıklarını anlatıyor. Bu yaklaşımların yanı sıra, geriye kalan grup ise ikili opsiyonların ne olduğunu hala anlamlandıramıyor. Ancak, son iki yıl içinde bu konuya olan ilgi ciddi bir şekilde artış gösterdiği için, söz konusu son grup giderek küçülüyor. Günümüzde ikili opsiyonların tradingi için onlarca şirket ve teknoloji bulunuyor. Rusya piyasalarında da bu tür şirketler ve teknolojiler aynı şekilde varlıklarını devam ettiriyor.
İkili opsiyonlar çok uzun süredir piyasalarda yer almıyor olmasına rağmen, bu konuya ilişkin çok fazla soru gündeme geliyor ve bu sorular gündemi ikili opsiyonlarla ilgili gerçeklerden daha çok meşgul eden bir nitelik taşıyor. Soruların büyük bir çoğunluğu ise piyasalardaki düzenleme sorununa değiniyor: Tüm bunlar kim tarafından kontrol ediliyor? Yatırımcıların sermayesini ve genel anlamda çıkarlarını kim koruyor? Bilinen bir gerçek var ki, herhangi bir problemin ortaya çıkması halinde bu problemler nadiren uluslararası bir kuruluşa ulaşıyor. Bu nedenle, ortalama bir tradera daha yakın ve aynı zamanda şeffaf koşulları ve güvenilir belgelemesi olan, öz düzenleyici bir kuruluşa ihtiyaç doğuyor.
Bu gelişmeler doğrultusunda Finansal Komisyon bahsedilen fonksiyonları yerine getirmeye başlamış bulunuyor. Gerekli koşulları ve standartları sağlayan brokeraj (aracı) firmalarının üyeliklerini kabul ediyor ve üyeliğe ek olarak ise firmalara ait platformların Komisyon tarafından sertifikalandırılması ile ilgileniyor. Böylelikle kontrol konusuna özellikle önem veren traderların, öncelikle “onaylanmış” firmalara güvenmeleri desteklenmiş oluyor. Çünkü bu firmaların müşterileri tarafından yapılan yatırımlar, Finansal Komisyon’un Tazminat Fonu tarafından korunuyor. Sanırım siz de takdir edersiniz ki, bu oldukça önemli bir anlam ifade ediyor.
Ortaya çıkan diğer bir soru da, tabi ki, kotalar. Peki, bu kotalar hangi ölçüde gerçek? Gerçekliğe nasıl karşılık veriyorlar? Gerçekte işlemin sonucunu etkileyen fiyat faiz noktasının oranları brokera manevra yapması için bir alan vermiş oluyor. Ya da durum gerçektende böyle değil mi? Bazı brokerlar bu tür problemlere basit bir yolla çözüm buluyorlar, MetaTrader4 platformundaki kotaları ikili opsiyonlar platformuna entegre ediyorlar. Bu yöntem döviz piyasasındaki ve ikili opsiyonlar piyasasındaki işlemleri eş zamanlı açabilme fırsatı verdiği için gerçektende etkili bir yöntem. En önemlisi ise bu yöntemi isteğiniz doğrultusunda, ya daha fazla kazanmak için, ya da risklerinizi önlemek için kullanabiliyorsunuz.
Tüm bunlardan anlayabileceğiniz gibi, bu konular piyasada sonuca varmamış konuların sadece küçük bir kısmını oluşturuyor. Ancak bu konuda şüphe götürmez bir gerçek var: ikili opsiyonlar gelecek vaat eden bir piyasa gibi görünüyor… Yoksa durum böyle değil mi?
Finansal Komisyon’un Başkanı:
iLearney: 2005 yılından 2012 yılına kadar Amerika Birleşik Devletlerinde finansal piyasalar alanında çalıştığınızı biliyoruz Mr. Peter ve muhtemelen bu süre içerisinde ikili opsiyonların nasıl popüler olmaya başladığını gözlemleme imkânınız olmuştur. Gözlemlerinizi bizimle paylaşabilir misiniz? İkili opsiyonlar nasıl bu kadar öne çıkan bir işlem haline geldi ve Amerikalı traderlar arasında hemen popülerlik kazandı mı?
Peter Tatarnikov (PT): Ne yazık ki bu konuda çok fazla bir şey söyleyemem. İkili opsiyonların ABD piyasalarında yer almaya başlamasının neredeyse hemen ardından, bu yatırım aracı CFTC’nin (Commodity Futures Trading Commission) ve SEC’in (Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu) düzenlemelerine tabi oldu ve bunun bir sonucu olarak da dünyanın geri kalan kısmı tarafından bilinen bir araç haline geldi. Bu araca ilişkin düzenlemeler 2008 yılında yürürlüğe girdi. Şu anda “Amerikan ikili opsiyonları” az sayıda borsada mevcut bulunuyor. Ancak daha öncede söylediğim gibi Amerikan piyasasındaki ikili opsiyonlar bizim web-platformlarımızda gördüğümüzden çok daha farklılar ve sadelikten yoksunlar. Kanımca, Amerikalıların bu yaklaşımı tradingi profesyonel olmayan traderlar için oldukça karmaşık bir hale getiriyor. Bu nedenle bu tür ürünler ABD’de çok ilgi görmüyor.
iLearney: Günümüzde ikili opsiyonlar piyasası için dünya çapında ne gibi düzenlemeler bulunuyor ve bu konuda Rusya’daki düzenlemeler ne? Ne tür yasalara ihtiyacımız olduğunu düşünüyorsunuz?
PT: Amerika, Japonya, İngiltere, Avustralya, Kıbrıs ve İngiliz Virgin Adalarında müşterilerine ikili opsiyonlar sunan şirketler için düzenlemeler bulunuyor. Ancak şöyle bir gerçek var ki, bu ürün sadece traderlar için değil, öz düzenleyici kuruluşlar için de yeni bir ürün. Örneğin, geçtiğimiz yılın Aralık ayında Japonya Finansal Servisler Kuruluşu (JFSA) ikili opsiyonlara ilişkin düzenlemelerde önemli değişiklikler yaptığını duyurdu. Yapılan bu değişiklikler, başta sunulan sözleşmeler için mümkün olan türlere karar verme ve onların kazanılma koşulları olmak üzere, Japon piyasasını Amerika standartlarına yaklaştırdı.
Bu gelişmeler ışığında, öz düzenleyiciler trading süreçleri için değişiklikler yapmaya başlıyorlar. Ancak, probleme traderın menfaatlerini koruma açısından yaklaşıyorlar ve ne yazık ki bu tür değişikliklerden ürün her zaman olumlu etkilenmiyor.
Bu tür tradeler gerçekten de bahis işlemleri olarak tanımlanıyor ve örneğin İngiltere’de ikili opsiyonlar bahis lisansı kapsamına giriyor. Ancak, klasik Forex tradingine baktığımızda bu tür tradein de aynı tarzda tanımlandığını hatırlayabiliriz ve bunu hatırlamak için çok da uzun zaman öncesine gitmemize gerek yok. Rusya’da döviz piyasaları için herhangi bir düzenleme yok, bu nedenle ikili opsiyonlar içinde bir yasa bulunmuyor. Tabi ki Finansal Komisyonun bu konuda fikirleri mevcut bulunuyor ve bunlardan bir kısmı şu anda uygulanıyor. Fakat bu aşamada zorlayıcı stratejiler uygulamaya bağlı kalmıyoruz ve üye şirketlerin trading koşullarına müdahale etmiyoruz. Tüm bunları gerçekleştirirken de ileride düzenlemeler yapmaya ilişin en etkili modeli sunmamıza olanak sağlayacak istatistikleri topluyoruz.
iLearney: İkili opsiyonlar piyasa katılımcıları için (traderler, brokerlar, geliştiriciler) Finansal Komisyon tarafından ne gibi konular ele alınıyor? Piyasanın bu kesiminde aktivitelerinizi Rusya dışında hangi ülkelere doğru genişletiyorsunuz?
PT: Ülkelerden ve öz düzenleyicilerden bağımsız bir kuruluş olarak, servislerimizi global seviyedeki şirketlere ve müşterilere sunuyoruz. Kısa bir süre önce ikili opsiyonlarla ilgili şikayetleri kabul etmeye başladık, ancak bu hizmeti sadece sertifikalandırdığımız teknolojilerde sunuyoruz. Başka bir deyişle, eğer broker Finansal Komisyonun üyesi olmak ve müşterilerine alternatif uyuşmazlık çözüm imkanı sunmak isterse, brokerın öncelikle sahip olduğu trading platformu için sertifika edinmesi gerekiyor. Şöyle bir gerçek var ki, neredeyse her gün yeni teknolojiler ortaya çıkıyor ve biz her bir teknolojinin özelliğini bilemiyoruz. Bu nedenle öncelikli olarak Komisyonun herhangi bir zamanda gerekli bilgileri edinebileceğine emin olmalıyız ki, adil kararlar verebilelim. Trading platformlarının sertifikaları işlem sürecindeki ilkeleri ve arıza ortaya çıkması durumunda sistem onarımını etkilemekle birlikte, güvenlik, performans, mevcut araçlar, opsiyon türleri, fiyatlandırma, raporlama, bilgi saklama gibi özellikleri de etkiliyor.
iLearney: Traderlar ikili opsiyon brokerından memnun olmaz ise Finansal Komisyona başvurabilir mi? Ne tür şikayetleri dikkate alıyorsunuz ve bu konuda nasıl yardımcı olabilirsiniz?
PT: Evet ikili opsiyonlara ilişkin olarak da Komisyon’a başvurulabilir. Finansal Komisyon trading süreci ile ilgili olan müşteri şikayetlerini kabul ediyor. İkili opsiyonun yanlış uygulanması ya da hiç uygulanmaması veya uygulama sırasında müşterinin fiyat konusunda emin olamaması gibi konular müşteri şikayetlerine örnek olarak gösterilebilir. Biz tam anlamıyla bu konularda uzmanlaşmış bulunuyoruz. Ancak bu müşterilerin bu konular dışında başka şikâyetleri olması durumunda onları yalnız bıraktığımız anlamına gelmiyor. Çünkü bizim amacımız, düzgün iş etiğinin en önemli değer ve piyasadaki sağlam itibarın anahtarı olduğunun bilincinde olan şirketleri bir araya getirmek.
iLearney: Peki bize biraz da Finansal Komisyonun Tazminat Fonu hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu fon kimlere, hangi koşullar altında uygulanır?
PT: Tazminat Fonu Komisyona üye olan şirketlerin müşterileri için bir sigorta görevi görüyor. Ayrı bir banka hesabında tutulan bu fon sadece Finansal Komisyona üye şirketin müşteri şikayetine ilişkin Komisyon tarafından verilen karara uymayı reddetmesi durumunda kullanılıyor. Örneğin, belirli bir trade ile ilişkili olarak müşteri lehine karar verirsek, fakat broker kararda belirtilen miktarı ödemeyi reddederse Tazminat Fonu devreye giriyor. A-Kategori üyelerin müşterileri için müşteri başına $10.000’e kadar verilen kararlar karşılanırken, B-Kategori üyelerin müşterileri başına $5.000’e kadar verilen kararlar tazmin edilebiliyor.
iLearney: Kariyerinizi Forex üzerine kurmuş birisisiniz. Hem katılımcı bir trader olarak, hem de bir danışman olarak sizce alışıldık döviz piyasası mı, yoksa hızla genişleyen ikili opsiyonlar piyasası mı daha umut verici ve ilgi çekici görünüyor?
PT: Bu sorunuzu şöyle cevaplayayım; ikili opsiyonlar hiçbir zaman klasik forex tradinginin yerini almayacak. Ancak her geçen gün büyüme gösteren bir piyasadan söz ediyoruz ve bu nedenle, bu piyasayı başıboş bırakamayız. Sahip olduğumuz uzmanlığın bu piyasayı doğru yönde geliştirmesini istiyoruz.